Historia: 1969-1970

  • Historia ZKM
  • lata: 1969-1970

Historia komunikacji miejskiej

ZKM Chełm (1959-1989) - ciąg dalszy.
1969 r. (ZKM Chełm)
Od 1 lutego uruchomiono nową linię 9 (trasa: Dworzec PKP - Kolejowa - Przemysłowa - 22 Lipca - pl. PKWN - Odrodzonego W.P. - Młodowskiej - Lubelska - Narutowicza). Długość trasy wynosiła 5,5 km. Obsadę stanowiły 2 autobusy, które kursowały co 20 min jedynie w godzinach szczytu porannego (6.30, 6.50, 7.10, 7.30, 7.50, 8.10) oraz popołudniowego (13.30, 13.50, 14.10, 14.30, 14.50, 15.10) - godziny odjazdów z Dworca PKP.
Z kolei 10 września ZKM zaproponowało linię nr 10 (trasa: Krzyżówki Lubelskie - Lubelska - pl. Stalingradzki - Młodowskiej - Odrodzonego W.P. - Słowackiego - Plac Tysiąclecia). Autobusy kursowały w godz. 6-21.
1 grudnia wprowadzono istotne korekty tras. Wydłużono bieg linii 3 (na odcinku z Centrum do Okszowa prowadziła ulicami: Mickiewicza - Kolejowa - Dworzec Gł. PKP - Kolejowa - (przejazd przez tory) - Rampa Brzeska - Okszowska - OKSZÓW). Autobusy kursowały w godzinach 6.15 - 19.45.
Zreorganizowano również linię nr 10. Przystanek początkowy był na ul. Żeromskiego, a dalej: Hrubieszowska - ZWM - Dzierżyńskiego - Lubelska - Trubakowska (końcowy przy Browarze). Powodem zmian była bardzo mała frekwencja na dotychczasowej trasie.
Autobusy ZKM oprócz ruchu miejskiego dojeżdżały również do miejscowości Okszów, Pokrówka i Kamień.
Jeszcze w I kwartale na czterech trasach sprzedażą biletów zajmowali się konduktorzy. Stosowano wówczas bilety jednorazowe. Natomiast na biletach miesięcznych obsługa (konduktor lub kierowca) wybijała dziurki w odpowiednich rubrykach. Dyrekcja ZKM nie była zainteresowana wprowadzeniem jednoosobowej obsługi wozu (poza linią nr 3), gdyż istniał realny problem zwolnienia 13 konduktorów oraz zakupu do wszystkich wozów urządzeń kasujących. Jak się niebawem okazało na te nowinki techniczne nie czekaliśmy długo. Już 28 września pojawiły się "automatyczne" kasowniki, a sprzedażą biletów zajęły się od tej pory kioski "Ruch-u". Kasownik wybijał na bilecie tzw. numer kasacyjny (kolejny numeru kursu, dzień miesiąca, nr taborowy autobusu).
Do 1 listopada na liniach "pozamiejskich" (czyli 3 i 4) oraz po godzinie 20-ej, w dalszym ciągu sprzedażą biletów zajmował się kierowca autobusu. Po tym okresie wszędzie obowiązywał już system "samoobsługowy". Z początkiem grudnia wprowadzono do obiegu nowe druki biletów miesięcznych dostosowanych do kasowania w autobusie.
Warto może dodać, że oprócz regularnych kursów ZKM obsługiwało również pięcioma autobusami pasażerów na dwóch tzw. liniach zamkniętych na trasie: Hotel robotniczy - Cementownia Chełm II w budowie oraz Zakład Karny - Cementownia. Kursy odbywały się w godz. 6.20-7.00 oraz 15.10-16.00. Łączna długość tych linii to ok. 7 km. Skalkulowano nawet specjalne ceny biletów na poziomie 5% rentowności. W ten sposób w I półroczu 1969 roku przewieziono 149.800 osób.
Zatrudnienie w zajezdni na koniec roku wynosiło 86 osób (w tym zaplecze techniczne - 21, kierowcy - 37, konduktorzy 7).
ZKM na koniec roku dysponowało 32 autobusami (nominalna pojemność pasażerska całego taboru to 2.112 osób). Gotowych do ruchu (średnio w roku) było 26 wozów. W I kwartale roku w godzinach szczytu kursowało 19 autobusów, w drugim kwartale - już 22.
Na koniec warto może przytoczyć statystyki "gapowiczów" (a bilety kontrolowali w tamtych czasach zarówno etatowi, jak i społeczni kontrolerzy). Tylko w październiku przyłapano 619 osób bez biletów i wystawiono mandaty na łączną kwotę ok. 31 tys. zł.
aktualizacja: 6.11.2021 r.
Powyższy materiał opracowano na podstawie dokumentów z Archiwum Państwowe w Lublinie o/Chełm (APLOCh), lokalnej prasy z tamtego okresu, wydawnictwa Rocznik Chełmski tom 8, W. Sulimierski "Zarys Dziejów komunikacji miejskiej w Chełmie" (zbiory ChBP) oraz Rocznika Statystycznego za 1969 r.

ilość
linii
długość linii*
(miasto / ogółem)
tabor:
zakup
tabor:
remonty
tabor:
złomowanie
tabor:
stan
ilość pasażerów
Wozokilometry
10(2) 27,1 km - miasto(3)
37,6 km - ogółem(3, 4)
b.d. b.d. 2 32(3) 5.619.000(5) 1.137.000(5)
(1) - gazeta "Sztandar Ludu" rocznik 1969 (zbiory ChBP),
(2) - na koniec roku oprócz linii 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 i 10 istniała linia tzw. "bisowa" 2 bis - (Krzyż. Wojsławickie - Szpital), inne linie: 1 bis oraz 8 bis zlikwidowano przed końcem roku,
(3) - APLOCh: Półroczne sprawozdania z komunikacji miejskiej za 1969 r.
(4) - suma długość wszystkich tras to 75,7 km,
(5) - Rocznik Statystyczny 1969 r.
* - długość ulic objętych siatką komunikacji miejskiej (nie liczono powtórnie dublujących się odcinków, na których kursowało wiele linii). Sumaryczna długość wszystkich linii - patrz (4).
1970 r. (ZKM Chełm)
Jeśli chodzi o siatkę połączeń komunikacji miejskiej w tym roku nie wprowadzono żadnych korekt (trasy zmieniały się jedynie czasowo na okres remontów ulic). Po wprowadzeniu pod koniec poprzedniego roku korekt czasowych w rozkładach, pasażerowie bardzo krytycznie się o nich wypowiadali. Szczególnie dotyczyło to linii 3 - brak synchronizacji do przesiadek w centrum miasta na inne kierunki, linii 10 - postulowana o wydłużenie trasy do Krzyżówek Wojsławickich oraz linii 2 - częste wypadanie porannych kursów.
Oprócz tego ponoć zdarzały się sytuacje, kiedy to kierowca po dojechaniu linią 3 z Pokrówki do centrum odmawiał dalszej jazdy, tłumacząc, że można się przecież przesiąść na "jedynkę" i tam sposobem dotrzeć do Dworca PKP(!)(1). Kierowcy "potrafili" nie zatrzymywać się na każdym przystanku, nie wywieszali numerów na tyle autobusy, byli aroganccy wobec pasażerów (podobnie jak i kontrolerzy). Skargi do MPGK-u i prasy niewiele dawały.
Wprowadzony w poprzednim roku system kasowania biletów w pojazdach narobił wiele zamieszania. W kioskach RUCH-u dostępne były bilety o nominałach do 1,50 zł - i wiele osób uświadamiało sobie dopiero podczas kontroli na linii 3 (na odcinku do Okszowa), że należy skasować 2 bilety.
Swoją drogą, aby zaopatrzyć się w bilet w kiosku trzeba było brać poprawkę na fakt, że punkty RUCH-u w godzinach południowych miały 2-godzinną przerwę obiadową, a przecież kierowcy biletów już nie sprzedawali. Nauczyło to ludzi kupowania biletów "na zapas".
Tłok w autobusach i powyższy fakt potęgował oczywiście jazdę "na gapę". Szacowano, że aż 30% ludzi korzystając z komunikacji miejskiej w Chełmie nie kasuje biletów.
W zajezdni na koniec roku były 33 autobusy - z czego średnio w ruchu 23. Gotowych do pracy było 24 wozy, choć na koniec pierwszego kwartału ten współczynnik osiągnął wartość zaledwie 18 aut. Przyczyną była ostra zima, zakwalifikowanie 3 wozów do kasacji oraz uziemienie części taboru z powodu braku części zamiennych (rozruszników, okładzin tarcz sprzęgła, szczęk hamulcowych, kół zębatych skrzyni biegów, ogumienia.)
W pierwszym kwartale Cementownia zrezygnowała z przewozów zamkniętych (później przywrócono ten rodzaj transportu). Do końca roku 3 autobusami przewieziono w ten sposób 119.000 osób, wykonując 17.000 wozokilometrów.
aktualizacja: 21.03.2019 r.
Powyższy materiał opracowano na podstawie dokumentów z Archiwum Państwowe w Lublinie o/Chełm (APLOCh), lokalnej prasy z tamtego okresu, wydawnictwa Rocznik Chełmski tom 8, W. Sulimierski "Zarys Dziejów komunikacji miejskiej w Chełmie" (zbiory ChBP) oraz Rocznika Statystycznego za 1970 r.

ilość
linii
długość linii*
(miasto / ogółem)
tabor:
zakup
tabor:
remonty
tabor:
złomowanie
tabor:
stan
ilość pasażerów
Wozokilometry
10(2) 27,1 km - miasto(3)
37,6 km - ogółem(3, 4)
4(3) - (29.06.1970) b.d 4(3) - (25.05.1970) 33(3) 4.478.000(3) - (30.09.1970)
6.043.000(3) - (koniec roku)
782.000(3) - (30.09.1970)
1.053.100(3) - (koniec roku)
(1) - gazeta "Sztandar Ludu" rocznik 1970 (zbiory ChBP),
(2) - na koniec roku oprócz linii 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 i 10 istniała linia tzw. "bisowa" 2 bis - (Krzyż. Wojsławickie - Szpital),
(3) - APLOCh: Półroczne sprawozdania z komunikacji miejskiej za 1970 r.
(4) - suma długość wszystkich tras to 75,7 km.
* - długość ulic objętych siatką komunikacji miejskiej (nie liczono powtórnie dublujących się odcinków, na których kursowało wiele linii). Sumaryczna długość wszystkich linii - patrz (4).
powered by WuWu 2014-, wszystkie prawa zastrzeżone

POMOC: Zobacz, co oznaczają poszczególne ikony używane na stronie. (w opracowaniu)