Historia: 1975-1976

• Historia ZKM
• ⇨
• lata: 1975-1976

Menu:
Historia

Historia ZKM:
1977 - 1978

Historia ZKM:
1973 - 1974

Ostatnie aktualizacje:
(19.04.2023)

później wcześniej

Historia
Menu :

CLA (1997-...) :

2025

2023-2024

2021-2022

2019-2020

2017-2018

2015-2016

2013-2014

2011-2012

2009-2010

2007-2008

2005-2006

2003-2004

2001-2002

1999-2000

24.06.1997-1998

MPK (1989-1997) :

1995-23.06.1997

1993-1994

1991-1992

1.11.1989-1990

ZKM (1959-1989) :

1987-31.10.1989

1985-1986

1983-1984

1981-1982

1979-1980

1977-1978

1975-1976

1973-1974

1971-1972

1969-1970

1967-1968

1965-1966

1963-1964

1961-1962

1.05.1959-1960

Aktualizacje strony
(widocznych maksymalnie 5 ostatnich)

19.03.2023
Dodane źródła i dane w sekcji za rok 1976.

2.05.2020
Modyfikacja kodu strony (Grid CSS), zmiany graficzne.

8.02.2019
Strona powstała na skutek podziału historii na dwuletnie przedziały czasowe. Przystosowałem ją również do wyświetlania na urządzeniach mobilnych.

Historia komunikacji miejskiej

ZKM Chełm - okres funkcjonowania: 1959-1989
tutaj: lata 1975-1976

Historia ZKM

---

1975

1975

Historia ZKM

---

1976

1976

1975 r. (ZKM Chełm)

Choć w tym roku w Chełmie wiele się działo, niestety mało znalazłem informacji dotyczących samej komunikacji miejskiej.
Najprawdopodobniej do końca roku uruchomiono linie 18, 19 i 20 (info wymaga potwierdzenia).
Ważną datą był dzień 1 czerwca 1975 r - powstało wówczas województwo chełmskie, a Chełm stał się jego stolicą.
Na koniec kwietnia oddano do użytku nową bazę PKS przy ul. Hutniczej. Wyprowadzono tym samym większość autobusów PKS z dworca do zajezdni na peryferiach.
W dniach 15-28 maja 1975 zamknięty był "przejazd kowelski" - co powodowało zmianę trasy linii 3, a w lipcu rozkopano ul. Lwowską od rzeźni miejskiej do Pokrówki (trasę tej linii ponownie zmieniono objazdem przez Strupin - co, o dziwo, okazało się strzałem w dziesiątkę). Niestety, mimo petycji pasażerów o pozostawienie takiej trasy władze uznały, że wiedzą lepiej jak uszczęśliwić ludzi i z czasem przywrócono poprzedni bieg linii.
Wart podkreślenia jest fakt, iż ZKM w tym roku po raz pierwszy w swojej historii przewiozło ponad 10.000.000 pasażerów!
Z technicznych wiadomości: w każdym autobusie ZKM były zamontowane po 2 kasowniki typu KRAK (te z gałką, "strzelające" podczas kasowania i w większości przypadków połykające bilety). Jak podają gazety w dalszym ciągu w niektórych autobusach były jeszcze obsady konduktorskie (ostatnie 6 obsad zlikwidowano w 1978 r.)
Chełm na koniec roku liczył 45.500 mieszkańców.

Powyższy materiał opracowano na podstawie gazety "Sztandar Ludu" rocznik 1975, zbiory ChBP.

Fotografia: Sztandar Ludu ze stycznia 1975 r (zbiory ChBP).

ilość linii	siatka połączeń / suma długości linii	tabor: zakup	tabor: remonty	tabor: złomowanie	tabor: stan	ilość pasażerów	Wozokilometry
20(?)(1)	? km / 135 - miasto(2) 59 km / 159 km - ogółem(2, 3)	b.d.	b.d.	b.d.	45	10.998.000	1.635.000
(1) - nie uwzględniając tzw. linii "bisowych", (2) - 135 km sumaryczna długość linii w mieście, (3) - 59 kilometrów dróg pokrywała cała siatka połączeń ZKM. Natomiast sumaryczna długość wszystkich tras (w mieście i poza nim) to 159 km.

1976 r. (ZKM Chełm)

W tekście występują odnośniki do źródeł oznaczone graficznie: oraz kolejnym numerem. Kliknięcie przeniesie cię na koniec strony, gdzie znajdziesz listę tych źródeł z możliwością podglądu lub pobrania.

Chcąc wzmocnić prestiż stolicy nowo powstałego województwa, z tzw. rozdzielnika centralnego przydzielono do Chełma pierwszą partię Autosanów H9-35. W sumie w styczniu, w dwóch ratach dotarło ich 20 szt. Szybko się okazało, że są bardzo "delikatne", czyli awaryjne. Jak donosiła prasa - tylko połowa z nich była eksploatowana, reszta stała w naprawach. 1

W Chełmie było w tamtym okresie 137 przystanków (w tym tylko kilka zadaszonych). W planie 5-letnim zapisano remont 122 przystanków i budowę wielu zatok. Wiadomo - papier w socjalizmie wszystko przyjmował.
Kolejno uruchamiano nowe linie:

21 (marzec 1976) trasa: Os. Cementowni - 22 Lipca - pl. PKWN - Odrodzonego W.P. - Lubelska - Szpitalna - Rejowiecka - HORODYSZCZE,

23 (marzec 1976) trasa: Os. Cementowni - 22 Lipca - pl. PKWN - Odrodzonego W.P. - pl. Stalingradzki - Lwowska(?) - I Armii W.P. - Hrubieszowska - KAMIEŃ,

24 (maj 1976) trasa: Cmentarz Komunalny - Wojsławicka - I Armii W.P. - Hrubieszowska - ZWM - 1 Maja - Mickiewicza - Kolejowa - Okszowska - OKSZÓW.

17.05.1976 r. uruchomiono w Chełmie pierwszą linię nocną oznaczoną nr 22. Mieszkańcy domagali się aby była oznaczona literą N - co też stało się dopiero w następnym roku (a i to na krótki czas). Trasa linii: Dworzec PKS (odjazdy godz. 22.05, 23.15, 1.25 i 4.35) - Lwowska - pl. Kościuszki - Odrodzonego W.P. - pl. PKWN - Świerczewskiego - Dworzec PKP (postój 3 min.) - Kolejowa - Os. Cementowni - Rolnicza - Jagiellońska - Hrubieszowska - I Armii WP - Dworzec PKS. Nie było kursów powrotnych. Bilet normalny kosztował 3,00 zł, ulgowy - 2,00 zł. 2 Po kilku tygodniach funkcjonowania okazało się, że linia nocna przyniosła przedsiebiorstwo obrót na biletach w kwocie zaledwie 182 zł. 3

Jeśli chodzi o zajezdnię, to mogę przypuszczać, że do końca lutego zezłomowano 5 autobusów (udokumentowany stan w zajezdni na początek marca to 60 pojazdów), natomiast w końcówce roku (wrzesień-grudzień) kasacji uległy jeszcze dwa najbardziej wyeksploatowane autobusy.

Sama zajezdnia od 17-tu lat pozostawała w stanie mało zmienionym: czynne były 2 kanały rewizyjne (oceniano, że do obsługi 60 autobusów potrzeba ich aż 11). Na placu zajezdni o powierzchni 9.800 mkw. zlokalizowane były warsztaty ZKM oraz innych podmiotów transportowych, magazyny, stacja paliw, dyspozytornia, biura, pomieszczenia socjalne, myjnia, budynki gospodarcze i stanowiska dla 60 autobusów. 4 Warto wspomnieć, że warsztaty pracowały wówczas na 3 zmiany (całodobowo), a i tak nie były w stanie nadążać z bieżącymi naprawami. Brakowało sprzętu pomiarowego i do diagnostyki oraz części zamiennych i eksploatacyjnych. 5

Po ośmiu miesiacach 1976 r. w mieście funkcjonowały 24 linie o łącznej długosci tras 200,5 km. Czerwone autobusy w tym okresie przewiozły niemal 8 mln. pasażerów. 8 linii miało charakter podmiejski - docierały do Kamienia, Strachosławia, Pokrówki, Okszowa, Strupina, Rożdżałowa, Krzywic, Żółtaniec, Horodyszcza oraz Nowin. Od wiosny do jesieni kursowała tzw. "zielona linia" (dojeżdżała do Kumowej Doliny przy szosie na Rejowiec - kursy w wolne soboty, niedziele i święta). 6

W tym roku (po dwuletniej pauzie) ruszyła budowa drugiej części obwodnicy południowej (od ul. Lwowskiej do Lubelskiej). Budowa wiaduktu będącego jej przedłużeniem do ul. Rejowieckiej była w bardzo zaawansowanej fazie. Remontom podlegało wiele ulic objętych kursami komunikacji miejskiej (Okszowska, Lubelska, Litewska, Rejowiecka, Lwowska, Żeromskiego, pl. 1000-lecia, Świerczewskiego, skrzyżowanie Kolejowej ze Starościńską). Nie udało mi się ustalić czy i w jaki sposób były organizowane objazdy.

Na sesjach radni MRN podnosili tradycyjne tematy dotyczące funkcjonowania ZKM - nieregularne kursy, brak rozkładów na przystankach, brak zadaszeń, obcesowość kierowców, częste braki tablic kierunkowych w autobusach. Co ciekawe, pochylano się również nad potrzebą budowy nowej zajezdni - a jak wynika ze źródeł była to już czwarta próba w tym kierunku. Za każdym razem plany budowy wypadały z harmonogramów ustalanych we władzach wojewódzkich. 7

Na koniec ciekawostka. Pod koniec roku ruszyła w Polsce seryjna produkcja tzw. Jelcza-Berlieta PR-110. Jak ja się nie mogłem doczekać kiedy będą jeździć po Chełmie!

Przystanek na dawnym pl. PKWN lub pl. Stalingradzkim.
Fotografia: "Sztandar Ludu" z marca 1976 r. - autor: nieznany (zbiory ChBP).

Numeracja linii	Siatka połączeń * / suma długości linii	TABOR: zakup	TABOR: remonty	TABOR: złomowanie	TABOR: stan (koniec roku)	Liczba pasażerów	Wozokilometry
1-24 **	? km / 168 km (miasto) ? km / 200,5 km (ogółem) 6	4 szt. 8 (20.01.1976) 16 szt. 1 (do 31.01.1976)	b.d.	5 szt. (do 03.1976) 2 szt. (do 12.1976)	60 szt. (do 03.1976) 58 szt. 9 (31.12.1976)	7.972.400 6 (I półrocze) 11.800.000 9 (koniec roku)	7.972.400
* - siatka połączeń to sumaryczna długość ulic objętych działaniem komunikacji miejskiej, ** - numeracja: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13(?), 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24 - bez uwzględnienia linii "bisowych" - (stan na: 31.12.1976). W ciągu roku uruchamiono linie nr 21, 22 (nocna), 23 i 24.

ŹRÓDŁA DANYCH (także legenda do tabeli) :

1	Gazeta Sztandar Ludu (I kwartał 1976). Oryginał znajduje sie w wersji papierowej w czytelni ChBP w Chełmie. Tutaj: artykuł pt. "Chełmskie Autosany - pośpiech czy brakorubstwo?". Autor publikacji: Wit. Sygnatura: brak
2	Gazeta Sztandar Ludu (maj 1976). Oryginał znajduje sie w wersji papierowej w czytelni ChBP w Chełmie. Tutaj: artykuł pt. "Nocną linię autobusową uruchomiono w Chełmie". Autor publikacji: Wit. Sygnatura: brak
3	"Sprawozdania z sesji Miejskiej Rady Narodowej za rok 1976". Oryginał znajduje sie w wersji papierowej w Archiwum Państwowym w Lublinie Oddział w Chełmie. Tutaj: wycinek dotyczący braku rentowności nocnej linii w Chełmie. Sygnatura: do uzupełnienia
4	Jak wyżej. Tutaj: informacja dotycząca bazy ZKM. Sygnatura: do uzupełnienia
5	Jak wyżej. Tutaj: informacja dotycząca pracy warsztatów ZKM. Sygnatura: do uzupełnienia
6	Jak wyżej. Tutaj: informacja dotycząca funkcjonowania linii autobusowych ZKM w 1976 r. Sygnatura: do uzupełnienia
7	Jak wyżej. Tutaj: informacja dotycząca nieskutecznych prób rozpoczęcia budowy nowej zajedni autobusowej. Sygnatura: do uzupełnienia
8	Gazeta Sztandar Ludu (styczeń 1976). Oryginał znajduje sie w wersji papierowej w czytelni ChBP w Chełmie. Tutaj: artykuł pt. "20 Autosanów dla Chełma". Autor publikacji: Wit. Sygnatura: brak
9	"Plan społeczno-gospodarczego rozwoju na lata 1976-1980 i na 1977 rok. Miasto Chełm". Oryginał znajduje sie w wersji papierowej w Archiwum Państwowym w Lublinie Oddział w Chełmie. Tutaj: tabela z danymi o liczbie przewiezionych pasażerów oraz stanie taboru na koniec 1976 r. Sygnatura: do uzupełnienia

Historia ZKM:
1977 - 1978

Historia ZKM:
1973 - 1974

później wcześniej