Historia komunikacji miejskiej

CLA Chełm (1997-...) - ciąg dalszy.

Skocz szybko do :

1979 r. (ZKM Chełm)

Zima tego roku dała mocno w kość. Były dni kiedy przez mrozy i obfite opady w zajezdni unieruchomionych było ok. 1/3 autobusów ZKM i połowa PKS-u! Komunikacja kursowała bardzo nieregularnie, wiele kursów wypadało z planowych rozkładów.

W drugiej połowie roku (po zakończeniu remontu) przywrócono ruch na ul. Rejowieckiej - autobusy wróciły na swoje stare trasy. Ukończono też budowę łącznika al. I Armii W.P. z osiedlem Dyrekcji - czyli ul. Wysoką - tamtędy puszczono linię 18.

Pojawiły się pierwsze opinie o potrzebie budowy nowej zajezdni ZKM. Egzekutywa Komitetu Wojewódzkiego (partyjny odpowiednik dzisiejszej Rady Miasta) często podnosiła kwestię komunikacji miejskiej na swoich obradach. Zwracano uwagę, że 4 rok z rzędu tabor ZKM się nie zwiększał (mimo dynamicznego rozwoju miasta).
Autobusy przewiozły w tym roku ponad 13 mln pasażerów, w tym 5,8 mln z biletami pracowniczymi i uczniowskimi.

Aby rozładować narastający tłok przy dojazdach do pracy posunięto się nawet do tego, że w 5 dużych przedsiębiorstwach zróżnicowano godziny pracy (a i tak niewiele to pomogło).

Dużym problemem były przejazdy kolejowe, które (z pewną przesadą można powiedzieć) były częściej zamknięte, niż otwarte. Skutecznie za to rozbijały wszelkie rozkłady jazdy.

W listopadzie eksperymentalnie podwojono obsadę w godzinach szczytu porannego i popołudniowego na trasach prowadzących do miejscowości Srebrzyszcze, Horodyszcze, Janów i Okszów. Krótki epizod nic nie dał, bo częste awarie i notoryczny brak części zamiennych skutecznie unieruchamiał pojazdy ZKM w zajezdni.

Jak eksploatowane były autobusy pokazuje wzmianka w "Sztandarze Ludu", z której dowiadujemy się, że trzy ranne kursy z Okszowa (linie 3, 20 i 24) zabierały w sumie w kierunku Chełma ponad 300 osób!

W tym okresie pojawia się także wzmianka o linii 24 bis. Nie udało mi się jednak ustalić, czy były to tylko dodatkowe kursy linii 24, czy też trasa się jakoś różniła (najprawdopodobniej jednak była to wersja wydłużona za Okszów). Natomiast na pewno uruchomiono nową linię 25 (trasa: Dworzec PKP - Świerczewskiego - pl. PKWN - Odrodzonego W.P. - pl. Stalingradzki - Lubelska - I AWP - Lwowska - POKRÓWKA - STRUPIN DUŻY.

Pod koniec roku w ZKM zlikwidowano część kursów linii 11. Jej pasażerów przejęła linia 5 o przedłużonej w szczycie trasie do ChZO (z ul. Żeromskiego do Wojsławickiej).

Powyższy materiał opracowano na podstawie artykułów z lokalnej prasy z tamtego okresu, wydawnictwa Rocznik Chełmski tom 8, W. Sulimierski "Zarys Dziejów komunikacji miejskiej w Chełmie" (zbiory ChBP) oraz informacji zawartych w Roczniku Statystycznym Województwa Chełmskiego 1980.

Obstawiam, że jest to zabłąkany autobus na ul. Nowy Świat (ujęcie od Wojsławickiej)
Fotografia: Sztandar Ludu I połowa 1979 r. (zbiory ChBP).

Numeracja linii	Siatka połączeń * / suma długości linii	TABOR: zakup	TABOR: remonty	TABOR: złomowanie	TABOR: stan (koniec roku)	Liczba pasażerów	Wozokilometry
1-25 ¹	40 km / ? km (miasto) ² 88 km / 230 km (ogółem) ² ³	-	12 szt. ⁴	brak danych	58 szt. ²	13.100.000 ²	2.277.000 km ³
LEGENDA : * - siatka połączeń to sumaryczna długość ulic objętych działaniem komunikacji miejskiej, 1 numeracja: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25 - bez uwzględnienia linii "bisowych" - (stan na: 31.12.1979). W ciągu roku uruchomiono linię nr 25, 2 info z publikacji "CHEŁM, Urząd Miejski w Chełmie, Kronika 1979-1987 (album 2)" str. 2. Cały dokument dostępny na stronie Chełmskiej Biblioteki Publicznej w formie ucyfrowionej pod adresem: LINK DO ORYGINALNEGO ŹRÓDŁA, a szybki podgląd zaznaczonego fragmentu: KLIKNIJ TUTAJ, 3 Rocznik Statystyczny Województwa Chełmskiego, wydanie z 1980 r., 4 info z publikacji Witolda Sulimierskiego "Zarys Dziejów Komunikacji Miejskiej w Chełmie", wydawnictwo "Rocznik Chełmski tom 8", str. 154. Cały dokument dostępny na stronie Chełmskiej Biblioteki Publicznej w formie ucyfrowionej pod adresem: LINK DO ORYGINALNEGO ŹRÓDŁA, a szybki podgląd zaznaczonego fragmentu: KLIKNIJ TUTAJ.

1980 r. (ZKM Chełm)

Zajezdnia przy ul. Wołyńskiej doczekała się w końcu budynku socjalno-biurowego. Śmieszne, ale dopiero teraz załoga miała do dyspozycji np. toalety z bieżącą wodą!

W ciągu pierwszych 10 lat funkcjonowania powiększono zajezdnię, utwardzono teren, wybudowano 3 drewniane wiaty z kanałami i warsztatami oraz stację paliw. W latach siedemdziesiątych oddano do użytku nową murowaną wiatę, dyspozytornię, portiernię i wykonano kanalizację burzową. W 1980 r. ZKM zatrudniało 142 pracowników (w tym 64 kierowców). W ciągłym ruchu było 39 pojazdów.

STRAJKI:
Fala strajków jaka rozlała się na lubelszczyźnie od 8 lipca dotarła również do Chełma. Protestowano przeciw planowanej drastycznej podwyżce cen mięsa. Pracownicy ZKM w Chełmie przyłączyli się do strajkujących zakładów 19 lipca. Postulowali o wyrównanie rażących dysproporcji płac w porównaniu z innymi przedsiębiorstwami komunikacyjnymi w Polsce. Do strajku przystąpiło 30 pracowników pierwszej zmiany. Władze obiecując spełnienie tych postulatów bardzo szybko (do późnego popołudnia) uporały się ze strajkiem.
Jednak już 23 lipca autobusy od rana znowu pozostały w zajezdni. Powodem były niezrealizowane obietnice. Strajk ten trwał 10 godzin, a na jego czas zorganizowano komunikację zastępczą. Ze względu na znaczne nagłośnienie - władza zdecydowała się na podniesienie płac do poziomu kierowców komunikacji miejskiej z Zamościa - co skutecznie zakończyło akcję strajkową 5.

Prawdopodobnie z nowym rokiem uruchomiono linię 26 (trasa: Cementownia - Przemysłowa - 22 Lipca - pl.PKWN - Odrodzonego W.P. - pl. Stalingradzki - Lubelska - I Armii W.P. - Cmentarz Komunalny). Natomiast na pewno od 15 stycznia uruchomiono linię 27 (trasa: SREBRZYSZCZE - Wschodnia - Rampa Brzeska - Rejowiecka - Zawadówka - RUDKA).

Chełm na koniec roku liczył 53.000 mieszkańców.

aktualizacja: 1.01.2017 r.
Powyższy materiał opracowano na podstawie artykułów z lokalnej prasy z tamtego okresu oraz Rocznika Statystycznego.
5 Informacje o strajku pochodzą ze strony: www.jerzymaslowski.pl

Rondo obok hotelu "Kamena". Fotografia: Sztandar Ludu 1980 r. (zbiory ChBP).

Numeracja linii	Siatka połączeń * / suma długości linii	TABOR: zakup	TABOR: remonty	TABOR: złomowanie	TABOR: stan (koniec roku)	Liczba pasażerów	Wozokilometry
1-27 ⁶	79 km / ? km (miasto) ⁷ 88 km / 230 km (ogółem) ⁷	brak danych	12 szt. ⁷	brak danych	01.1980 - 56 szt. ⁷ 12.1980 - 70 szt. ⁸	13.200.000 ⁸	2.291.000 km ⁸
LEGENDA : * - siatka połączeń to sumaryczna długość ulic objętych działaniem komunikacji miejskiej, 6 numeracja: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27 - bez uwzględnienia linii "bisowych" - (stan na: 31.12.1980). W ciągu roku uruchomiono linie nr: 26 i 27, 7 gazeta "Sztandar Ludu" - dokładne źródło do uzupełnienia, 8 info z publikacji Witolda Sulimierskiego "Zarys Dziejów Komunikacji Miejskiej w Chełmie", wydawnictwo "Rocznik Chełmski tom 8", str. 153. Cały dokument dostępny na stronie Chełmskiej Biblioteki Publicznej w formie ucyfrowionej pod adresem: LINK DO ORYGINALNEGO ŹRÓDŁA, a szybki podgląd zaznaczonego fragmentu: KLIKNIJ TUTAJ.

Historia ZKM:
1981 - 1982

Historia ZKM:
1977 - 1978

Historia: 1979-1980

Historia komunikacji miejskiej